Corona zet werkloosheidsdiensten onder druk

Corona treft niet iedereen even hard. Terwijl een kleine elite z’n fortuin met miljarden ziet toenemen dankzij corona, zien heel wat gezinnen hun inkomen dalen of wegvallen. Een deel van hen heeft recht op een werkloosheidsuitkering. Maar de uitbetaling van die uitkeringen, loopt grote vertraging op. Een onhoudbare situatie. De diensten voor de uitbetaling kreunen onder het werk. Michael Nunes van PVDA Tongeren deed een interview met Kim, medewerkster van de Dienst Werkloosheid van ABVV Limburg. 

Welke effect heeft corona gehad jullie werkloosheidsdienst ?

Kim: Toen corona zich langzaam maar zeker in ons land verspreidde, wisten we in eerste instantie niet onmiddellijk wat dit voor ons als dienstverleners zou betekenen. Al snel werd tijdelijke werkloosheid omwille van overmacht door de overheid ingevoerd. Wat volgde was een ongekende tsunami aan dossiers, wel in zogenaamde ‘vereenvoudigde’ procedure.

De info van toenmalig minister van Werk Muylle (CD&V) hierover - dat alles automatisch zou gebeuren - bracht dan ook veel frustratie voor ons maar vooral voor onze leden. De minister deed alsof er helemaal niets diende te gebeuren terwijl dit niet klopte met de praktijk. De aanvraag werd inderdaad vereenvoudigd, maar ze kwamen wel binnen per duizenden dossiers. De vereenvoudiging was gemakkelijk qua opmaak, maar bij de behandeling van de dossiers konden we ons maar baseren op de weinige informatie die we hadden. Dat leverde dus moeilijkheden voor de correctheid.

Veel overwerk, veel stress, veel druk. Door de toestroom van dossiers zien we vaak het bos door de bomen niet meer

Door die foutieve informatie of onvolledige info te verstrekken, werden foutieve verwachtingen gecreëerd. Mensen dachten hun geld zo te ontvangen terwijl er toch nog wel iets diende te gebeuren. En aangezien de aanvragen in zulke grote aantallen binnenkwamen, konden die niet van de ene op de andere dag behandeld worden, alhoewel iedere uitbetalingsinstelling en zeker de vakbonden hun uiterste best deden. 

Veel overwerk, veel stress, veel druk, veel dossiers. Ik denk dat ik voor mezelf en vele van mijn collega’s, ook van de andere instanties, kan spreken dat er veel momenten zijn waarop we het bos door de bomen niet meer konden zien. En dat is nu nog steeds zo. Elke piek in de coronacijfers brengt net als in zoveel andere sectoren veel druk met zich mee. 

 Op welke manier is jullie dienstverlening veranderd door de coronacrisis ?

Kim: Alle uitbetalingsinstellingen werken daar wat anders in. Zelfs provinciaal zijn er verschillen binnen dezelfde uitbetalingsinstellingen. Bij ons in Limburg bijvoorbeeld werd bij het begin van de pandemie vrijwel onmiddellijk bepaald dat we achter gesloten deuren zouden werken. Dat betekent dat er geen vrije toegang meer is tot een vrije zitdag. We waren enkel bereikbaar via mail, post of telefoon.

Maar doordat we overspoeld werden - nu nog met momenten – via mail, post en telefoon, was het zowel voor ons als onze leden niet doenbaar. Onze dienst verloor de laagdrempeligheid. Daarom werd na de eerste piek beslist dat we op bepaalde dagen in de week zouden werken met fysieke afspraken.

Waarom was dat zo belangrijk?

Kim: Wij staan in voor het inkomen van veel mensen. De meeste van hen zijn maatschappelijk erg kwetsbaar. Mensen die niet over de nodige middelen beschikken in de alsmaar meer digitaliserende wereld. Niet iedereen heeft zomaar een ipad, tablet, PC of laptop. Mensen die niet ‘goed’ zijn in ‘paperassen’. Mensen die de taal niet machtig zijn. Mensen die een faillissement, herstructurering of reorganisatie voor de kiezen krijgen. En zo zijn er nog vele voorbeelden.

Als je dan plotsklaps volledig of deels werkloos bent, kan dat heel overdonderend zijn voor de mensen. Dan verwacht je dat je hulp krijgt van de bevoegde instanties. Want de mensen betalen daar ook voor – via belastinggeld of via lidgeld voor de vakbonden. Voor al onze leden maar vooral voor de zwakkeren in de maatschappij is die dienstverlening uiterst belangrijk, zeker in deze moeilijke periode.  

Snoei niet meer in de sociale zekerheid, daar is geen ruimte meer voor. Integendeel, herbekijk de sociale zekerheid en verhoog de uitkeringen. Uit deze coronacrisis blijkt hoe noodzakelijk die sociale zekerheid wel is

We wilden dus onze dienstverlening in stand houden, maar dat werd bemoeilijkt door de continue schommelingen in zowel de tijdelijke als volledige werkloosheid. En door de complexiteit van de wetgeving, zeker zoals die nu in beweging blijft. Veel leden zijn begripvol, maar het is begrijpelijk maar niet leuk dat we ook harde verwijten van de wachtenden krijgen. We werken dus met veel stress en tijdsdruk die sowieso altijd al aanwezig is.

Zijn er maatregelen genomen om jullie te beschermen tegen het virus ?

Kim: Ja, als werkgever heeft het ABVV Limburg al het mogelijke gedaan voor de kantoren. Er werden plexi-schermen geplaatst en we werken enkel op afspraak. Het nodige veiligheidsmateriaal werd voorzien (handschoenen, handgel, ontsmettingsmiddel voor oppervlakten, wegwerpmondmaskers, stoffen mondmaskers). In ieder kantoor werden automatische sloten voorzien alsook parlofoons om contact te vermijden.      

Wat zou er moeten gebeuren om de werkomstandigheden van jullie dienst te verbeteren ?

Kim: Om onze situatie te verbeteren, zouden er meer consulenten moeten zijn op termijn. We zijn daarin beperkt. Het budget is te beperkt. Wij zijn natuurlijk geen winstgevend bedrijf en hangen grotendeels af van de zogenaamde dossierkosten die ons worden toegekend door de RVA. Die tussenkomst in dossierkosten zijn eigenlijk te laag voor de vakbonden. Daardoor hebben we dus niet voldoende middelen daarvoor. Het gevolg daarvan zien we nu tijdens deze coronacrisis: we zijn met te weinig mensen voor de berg dossiers die nu op ons afkomt.

Wij vragen aan de politici dus dat de tussenkomst in dossierskosten terug omhoog gaat, waardoor wij meer budget hebben om extra personeel aan te nemen en de werkdruk wat minder wordt. En snoei niet meer in de sociale zekerheid, daar is geen ruimte meer voor. Integendeel, herbekijk de sociale zekerheid en daarbij samenhangende bedragen van de uitkeringen die te laag zijn. Uit deze coronacrisis is wel duidelijk gebleken hoe noodzakelijk die sociale zekerheid wel is.